Ο κατακερματισμός σπέρματος (sperm DNA fragmentation) στην ανδρική υπογονιμότητα

Η ακεραιότητα του γενετικού υλικού στο σπέρμα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή γονιμοποίηση και την κανονική ανάπτυξη του εμβρύου. Ο κατακερματισμός του DNA του σπέρματος, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για την περιγραφή μη φυσιολογικού γενετικού υλικού στο σπέρμα (ουσιαστικά πρόκειται για ένα “ρήγμα” στη μια ή και στις δυο έλικες του DNA των χρωμοσωμάτων του σπέρματος), οδηγώντας σε ανδρική υπογονιμότητα, αποτυχία εξωσωματικής γονιμοποίησης και αποβολή του κυήματος.

Ο συμβατικός έλεγχος (κλασσικό σπερμοδιάγραμμα, αριθμός σπερματοζωαρίων, κινητικότητα και μορφολογία) δεν μπορεί να αξιολογήσει τα σπερματοζωάρια σε μοριακό επίπεδο και ως εκ τούτου να βοηθήσει στην ανίχνευση του κατακερματισμού του DNA αυτών.

Η εμφάνιση υψηλών επιπέδων κατακερματισμού DNA του σπέρματος πιθανόν να συνδέεται με λοιμώξεις, κάπνισμα, έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους, επάγγελμα, προχωρημένη ηλικία, υψηλό πυρετό, κιρσοκήλη, αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων, χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης, καρκίνο και φαρμακευτική αγωγή έναντι αυτού (καρκίνου), κακή διατροφή, παχυσαρκία καθώς και χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Για τη δοκιμασία ελέγχου κατακερματισμού απαιτείται μικρή ποσότητα σπερματικού υγρού προκειμένου να εξεταστεί με κάποια από τις τεχνικές που υπάρχουν, όπως της Halosperm, της Tunel, της Comet και της SCSA (ανάλυση δομής χρωματίνης σπέρματος) που θεωρείται και η μέθοδος αναφοράς. Κατά τη δοκιμασία SCSA μετρούνται 30.000 μεμονωμένα σπερματοζωάρια ανά δείγμα, με την χρήση κυτταρομετρητή ροής έξι χρωμάτων.

Η συγκεκριμένη μέθοδος εξετάζει ταχύτατα (500 σπερματοζωάρια / δευτερόλεπτο) και με υψηλή ακρίβεια “μηχανικής όρασης”, την βιοχημική συμπεριφορά της χρωματίνης του σπέρματος, δίνοντας τα πλέον αξιόπιστα αποτελέσματα.

Σήμερα, η δοκιμασία SCSA είναι το μοναδικό τεστ DNA σπέρματος / χρωματίνης για το οποίο υπάρχουν επικυρωμένα κλινικά κριτήρια ερμηνείας. Το τεστ μετρά εκτός από την παρουσία ρηγμάτων της έλικας του DNA, και το ποσοστό των σπερματοζωαρίων με ανωμαλία πρωτεϊνών (% HDS) που αφορά την ωριμότητα της χρωματίνης τους. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι σε περιπτώσεις ανεύρεσης ποσοστού HDS μεγαλύτερου του 36%, δεν επιτεύχθηκαν ή δεν ολοκληρώθηκαν εγκυμοσύνες.

Η δοκιμασία SCSA καθορίζει το ποσοστό των σπερματοζωαρίων με κατακερματισμένο DNA καθώς και τον βαθμό της βλάβης του, παρέχοντας έναν δείκτη κατάτμησης (DFI) σχετικό με την πιθανότητα συμμετοχής του σπέρματος στα προβλήματα υπογονιμότητας.

Όσον αφορά τη σχέση του συγκεκριμένου δείκτη (DFI) με την γονιμοποιητική ικανότητά του σπέρματος, ισχύουν τα παρακάτω:

• DFI < = 15% : Εξαιρετικά καλή γονιμοποιητική ικανότητα

• DFI 15% – 25% : Καλή γονιμοποιητική ικανότητα

• DFI > 25% : Κακή γονιμοποιητική ικανότητα

Στην “ανάλυση” ακολουθώντας πιστά τα διεθνή πρωτόκολλα ποιότητας, η δοκιμασία πραγματοποιείται με την μέθοδο αναφοράς SCSA, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην καλύτερη δυνατή διαγνωστική προσέγγιση του προβλήματος.