Προσδιορισμός του cPSA στον ορό – πολύτιμος αρωγός στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη

Το προστατικό αντιγόνο (PSA – prostate specific antigen) είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα επιθηλιακά κύτταρα του προστάτη. Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που υπάρχει μόνο στους άνδρες και εντοπίζεται κάτω από την ουροδόχο κύστη. Είναι μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος και βοηθά στη ρευστοποίηση και μεταφορά του σπερματικού υγρού κατά την γονιμοποίηση. Το PSA εντοπίζεται κυρίως στο σπέρμα, όμως κυκλοφορεί και στο αίμα σε ελεύθερη μορφή (free-PSA) καθώς και συνδεδεμένο με άλλες πρωτεΐνες (complex-cPSA). Το σύνολο του ελεύθερου και συνδεδεμένου PSA αποτελεί το ολικό (total) PSA.

Η εργαστηριακή μέτρηση των επιπέδων του PSA μπορεί να δώσει πληροφορία για πιθανή δυσλειτουργία του προστάτη. Υψηλά επίπεδα PSA στο αίμα μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου του προστάτη ή άλλων παθήσεων όπως καλοήθη υπερπλασία ή φλεγμονή. Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται συνήθως σε μεγάλες ηλικίες, είναι από τους πιο συχνούς καρκίνους στους άνδρες και η ανίχνευση του σε αρχικό στάδιο αποτελεί πολύ σημαντικό βήμα για την ίαση του. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος σε ασυμπτωματικά άτομα. Η τιμή του PSA στον ορό αίματος θα πρέπει να συνδυάζεται με την δακτυλική εξέταση (DRA – digital rectal exam) ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για την κατάσταση του ασθενούς.

Η μέτρηση του ολικού και ελεύθερου PSA και ο λόγος αυτών (free/total PSA) είναι η συνήθης εργαστηριακή πρακτική για την προσέγγιση της πιθανότητας ύπαρξης καρκίνου του προστάτη. Όμως, η μέτρηση του cPSA έχει αποδειχθεί ότι εμφανίζει υψηλότερη ειδικότητα και ευαισθησία σε σύγκριση με το ολικό PSA, καθιστώντας το πολύ χρήσιμο δείκτη στην ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη. Το αποτέλεσμα του cPSA  αξιολογείται συνδυαστικά με την δακτυλική εξέταση και παρέχει μια πολύ πιο έγκαιρη εκτίμηση της πιθανότητας εμφάνισης κακοήθειας στον ασθενή, συγκριτικά με την χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία της βιοψίας.

Στην “ανάλυση” εκτελείται με ακρίβεια και αξιοπιστία η μέτρηση του cPSA στον πλήρως αυτοματοποιημένο αναλυτή ADVIA Centaur® XP η οποία, σε συνδυασμό με την δακτυλική εξέταση, παρέχει μια πρώτη εικόνα για την ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη στους άντρες.