Διερεύνηση μιτοχονδριοπαθειών (MELAS, LHON, Leigh, NARP)

Γενικές πληροφορίες

Τα μιτοχόνδρια είναι εξειδικευμένα διαμερίσματα μέσα στα κύτταρα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή του μεγαλύτερου μέρους της ενέργειας του σώματος. Η μιτοχονδριακή νόσος προκύπτει από την αδυναμία των μιτοχονδρίων να λειτουργήσουν σωστά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερη παραγωγή ενέργειας, κυτταρικό τραυματισμό και κυτταρικό θάνατο. Τα πιο κοινά όργανα που μπορεί να υποστούν βλάβη είναι ο εγκέφαλος, η καρδιά, το ήπαρ, οι μύες, τα νεφρά και οι ενδοκρινείς αδένες.

Τα μιτοχονδριακά νοσήματα εμφανίζονται από την πρώιμη παιδική ηλικία έως την ενήλικη ζωή. Τα νοσήματα αυτά παρουσιάζουν μεγάλη ετερογένεια. Ανάλογα με τον συγκεκριμένο τύπο μιτοχονδριακής νόσου, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία, έλλειψη ισορροπίας, γαστρεντερικά προβλήματα, ηπατική νόσο, καρδιακή νόσο, διαβήτη, προβλήματα όρασης και ακοής, γαλακτική οξέωση και καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Η μιτοχονδριακή νόσος μπορεί να είναι κληρονομική.

Το σύνδρομο MELAS είναι μια μιτοχονδριακή νόσος που προκαλείται από γενετικές μεταλλάξεις. Κληρονομείται από τη μητέρα στο παιδί και περιλαμβάνει μιτοχονδριακή εγκεφαλομυοπάθεια, γαλακτική οξέωση και επεισόδια που μοιάζουν με εγκεφαλικό. Συνήθως γίνεται εμφανές πριν από την ηλικία των 20 ετών, αλλά όχι πάντα.

Η κληρονομική οπτική νευροπάθεια Leber (LHON) είναι μια σπάνια γενετική ασθένεια που έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια όρασης. Στους περισσότερους ανθρώπους εμφανίζεται κάποια στιγμή στην εφηβεία ή λίγο αργότερα, σε διάστημα έξι μηνών έως ενός έτους. Δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία για τη LHON.

Τα παιδιά με σύνδρομο Leigh κληρονομούν ένα γονίδιο ή μια μιτοχονδριακή μετάλλαξη που προκαλεί τον θάνατο των κυττάρων του νευρικού συστήματος. Αυτή η σπάνια μιτοχονδριακή νόσος προκαλεί επιληπτικές κρίσεις, αναπτυξιακές καθυστερήσεις, καρδιακά προβλήματα και αναπνευστικές δυσκολίες. Μερικές φορές επηρεάζει και τους ενήλικες. Η θεραπεία είναι μόνο συμπτωματική.

Το σύνδρομο NARP χαρακτηρίζεται από μεγάλη φαινοτυπική μεταβλητότητα και συνήθως εκδηλώνεται στη νεαρή ενήλικη ζωή. Οι εκδηλώσεις της πρώιμης παιδικής ηλικίας συχνά αναφέρουν μαθησιακές δυσκολίες, αναπτυξιακή καθυστέρηση και αταξία. Οι οφθαλμικές εκδηλώσεις ποικίλλουν και κυμαίνονται από πρώιμη έως μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, νυσταγμό, οφθαλμοπληγία, νυχτερινή τύφλωση και απώλεια οπτικού πεδίου. Άλλα χαρακτηριστικά μπορεί να περιλαμβάνουν κοντό ανάστημα, επιληπτικές κρίσεις, ατροφία του νωτιαίου σωλήνα, κατάθλιψη, άνοια, υπνική άπνοια, απώλεια ακοής ή καρδιακές αρρυθμίες.

Μέθοδος

Πραγματοποιείται απομόνωση DNA από περιφερικό αίμα και ακολουθεί εκλεκτικός πολλαπλασιασμός με PCR. Στα παραγόμενα προϊόντα πραγματοποιείται Αλληλούχηση Νέας Γενιάς (Next Generation Sequencing, NGS) για την ανίχνευση μεταλλάξεων στο μιτοχονδριακό DNA.

Είδος δείγματος

Περιφερικό αίμα σε EDTA