Μοριακή ανίχνευση νευροϊνωμάτωσης τύπου 1 (NF1, neurofibromatosis type 1)

Γενικές πληροφορίες

Η νευροϊνωμάτωση τύπου 1 είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αλλαγές στο χρώμα του δέρματος (μελάγχρωση) και ανάπτυξη όγκων κατά μήκος των νεύρων στο δέρμα, τον εγκέφαλο και άλλα μέρη του σώματος. Τα συμπτώματα αυτής της πάθησης ποικίλλουν ευρέως μεταξύ των προσβεβλημένων ατόμων.

Ξεκινώντας από την πρώιμη παιδική ηλικία, σχεδόν όλα τα άτομα με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 έχουν πολλαπλές κηλίδες café-au-lait, οι οποίες είναι επίπεδες κηλίδες στο δέρμα που είναι πιο σκούρες από τη γύρω περιοχή. Αυτές οι κηλίδες αυξάνονται σε μέγεθος και αριθμό καθώς το άτομο μεγαλώνει. Οι φακίδες στη μασχαλιαία και τη βουβωνική περιοχή συνήθως αναπτύσσονται αργότερα στην παιδική ηλικία.

Οι περισσότεροι ενήλικες με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 αναπτύσσουν νευροϊνώματα, τα οποία είναι καλοήθεις όγκοι που συνήθως εντοπίζονται πάνω ή ακριβώς κάτω από το δέρμα. Αυτοί οι όγκοι μπορεί να εμφανιστούν επίσης σε νεύρα κοντά στο νωτιαίο μυελό ή κατά μήκος νεύρων σε άλλα σημεία του σώματος. Μερικοί ασθενείς με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 αναπτύσσουν καρκινικούς όγκους κατά μήκος των νεύρων. Αυτοί οι όγκοι, που συνήθως αναπτύσσονται στην εφηβεία ή την ενήλικη ζωή, ονομάζονται κακοήθεις όγκοι περιφερικού νεύρου. Τα άτομα με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άλλων μορφών καρκίνου, όπως όγκο του εγκεφάλου και λευχαιμία.

Κατά την παιδική ηλικία, καλοήθεις όγκοι που ονομάζονται οζίδια Lisch εμφανίζονται συχνά στο έγχρωμο μέρος του οφθαλμού (ίριδα). Τα οζίδια Lisch δεν παρεμποδίζουν την όραση. Μερικά προσβεβλημένα άτομα αναπτύσσουν επίσης όγκους κατά μήκος του οπτικού νεύρου. Αυτοί οι όγκοι, που ονομάζονται γλοιώματα του οπτικού νεύρου, μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη όραση ή ακόμα και σε ολική απώλεια όρασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα γλοιώματα αυτά δεν έχουν καμία επίδραση στην όραση.

Τα πρόσθετα συμπτώματα της νευροϊνωμάτωσης τύπου 1 ποικίλλουν, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν υψηλή αρτηριακή πίεση, χαμηλό ανάστημα, μακροκεφαλία και σκελετικές ανωμαλίες όπως σκολίωση. Αν και τα περισσότερα άτομα με νευροϊνωμάτωση τύπου 1 έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, τα προσβεβλημένα άτομα εμφανίζουν συχνά μαθησιακές δυσκολίες και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Η νευροϊνωμάτωση τύπου 1 εμφανίζεται σε 1 στους 3.000 έως 4.000 ανθρώπους παγκοσμίως.

Οι μεταλλάξεις στο γονίδιο NF1 προκαλούν την νευροϊνωμάτωση τύπου 1. Το γονίδιο NF1 παρέχει οδηγίες για την σύνθεση μιας πρωτεΐνης, η οποία παράγεται σε πολλά κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των νευρικών κυττάρων και των εξειδικευμένων κυττάρων που περιβάλλουν τα νεύρα (ολιγοδενδροκύτταρα και κύτταρα Schwann). Η πρωτεΐνη αυτή δρα ογκοκατασταλτικά, δηλαδή εμποδίζει τα κύτταρα να αναπτυχθούν και να διαιρεθούν πολύ γρήγορα ή με ανεξέλεγκτο τρόπο. Οι μεταλλάξεις στο γονίδιο NF1 οδηγούν στην παραγωγή μη λειτουργικής πρωτεΐνης, η οποία δεν μπορεί να ρυθμίσει την κυτταρική ανάπτυξη και διαίρεση. Ως αποτέλεσμα, όγκοι όπως τα νευροϊνώματα μπορούν να σχηματιστούν κατά μήκος των νεύρων σε όλο το σώμα. Δεν είναι ακόμα σαφές το πώς οι μεταλλάξεις στο γονίδιο NF1 οδηγούν στα άλλα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νευροϊνωμάτωσης τύπου 1, όπως οι κηλίδες café-au-lait και οι μαθησιακές δυσκολίες.

Μέθοδος

Πραγματοποιείται απομόνωση ολικού γενωμικού DNA και ακολουθεί εκλεκτικός πολλαπλασιασμός με PCR. Στη συνέχεια πραγματοποιείται αλληλούχηση του γονιδίου NF1 στην πλατφόρμα NGS-ThermoFisher S5.

Είδος δείγματος

Περιφερικό αίμα σε EDTA