Μοριακή ανίχνευση ρετινοβλαστώματος-γονίδιο RB1 (retinoblastoma, RB1 gene analysis)

Γενικές πληροφορίες

Το ρετινοβλάστωμα είναι ένας σπάνιος τύπος καρκίνου του οφθαλμού που αναπτύσσεται στην πρώιμη παιδική ηλικία, συνήθως πριν από αυτή των 5 ετών. Η συγκεκριμένη μορφή καρκίνου εμφανίζεται στον αμφιβληστροειδή, τον εξειδικευμένο φωτοευαίσθητο ιστό στο πίσω μέρος του οφθαλμού που ανιχνεύει το φως και το χρώμα.

Στα παιδιά με ρετινοβλάστωμα, η ασθένεια επηρεάζει συνήθως μόνο τον έναν από τους δύο οφθαλμούς. Ωστόσο, ένα στα τρία παιδιά με την πάθηση αναπτύσσει καρκίνο και στους δύο οφθαλμούς. Το πιο κοινό σύμπτωμα κατά την έναρξη του ρετινοβλαστώματος είναι η λευκοκορία, μια εκτενής λευκή χροιά που καλύπτει την κόρη του οφθαλμού. Άλλα σημεία και συμπτώματα του ρετινοβλαστώματος περιλαμβάνουν στραβισμό, αλλαγή στο χρώμα της ίριδας, ερυθρότητα, πόνο ή οίδημα των βλεφάρων, μειωμένη όραση στον προσβεβλημένο οφθαλμό έως και τύφλωση.

Το ρετινοβλάστωμα, εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως, είναι συνήθως ιάσιμο. Σε αντίθετη περίπτωση ο καρκίνος δύναται να εξαπλωθεί δίνοντας μεταστάσεις σε άλλα μέρη του σώματος.

Οι μεταλλάξεις στο γονίδιο RB1 είναι υπεύθυνες για τις περισσότερες περιπτώσεις ρετινοβλαστώματος. Το RB1 είναι ένα ογκοκατασταλτικό γονίδιο, που ρυθμίζει την κυτταρική ανάπτυξη και σταματά την ανεξέλεγκτη διαίρεση των κυττάρων. Οι περισσότερες μεταλλάξεις στο γονίδιο RB1 έχουν ως συνέπεια την παραγωγή μη λειτουργικής πρωτεΐνης, κάτι που δεν επιτρέπει στα κύτταρα να ρυθμίσουν αποτελεσματικά την κυτταρική διαίρεση. Ως εκ τούτου, η ανεξέλεγκτη διαίρεση ορισμένων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς οδηγεί στο σχηματισμό καρκινικού ιστού.

Ένα μικρό ποσοστό ρετινοβλαστωμάτων μπορεί να οφείλεται και σε ελλείμματα συγκεκριμένης περιοχής του χρωμοσώματος 13, που περιέχει το γονίδιο RB1. Επειδή αυτές οι χρωμοσωμικές αλλαγές περιλαμβάνουν και άλλα γονίδια εκτός του RB1, τα προσβεβλημένα παιδιά είναι πιθανόν να εμφανίζουν επιπλέον νοητική υστέρηση, υπολειπόμενη ανάπτυξη και δυσμορφικά χαρακτηριστικά του προσώπου τους.

Μέθοδος

Πραγματοποιείται απομόνωση ολικού γενωμικού DNA και ακολουθεί εκλεκτικός πολλαπλασιασμός με PCR. Στη συνέχεια πραγματοποιείται αλληλούχηση του γονιδίου RB1.

Για τον εντοπισμό γενετικών αναδιατάξεων (ελλείψεων, διπλασιασμών) του γονιδίου RB1, πραγματοποιείται απομόνωση ολικού γενωμικού DNA και εφαρμόζεται η μέθοδος MLPA.

Είδος δείγματος

Περιφερικό αίμα σε EDTA